ਪੀਟੀਆਈ, ਗੰਗਟੋਕ: ਜੌਰਡਨ ਲੇਪਚਾ, ਇੱਕ ਸਿੱਕਮੀ ਕਾਰੀਗਰ ਜੋ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਬਾਂਸ ਦੀਆਂ ਟੋਪੀਆਂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ 2024 ਲਈ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਲੇਪਚਾ ਕਬੀਲੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹਨ ਟੋਪੀਆਂ
ਮੰਗਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਲੋਅਰ ਲਿੰਗਡੋਂਗ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ 50 ਸਾਲਾ ਕਾਰੀਗਰ ਪਿਛਲੇ 25 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲੇਪਚਾ ਕਬੀਲੇ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਟੋਪੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈਪਚਾ ਕਬੀਲੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦੱਸਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ
ਟੋਪੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਅਤੇ ਰਸਮੀ ਸਮਾਗਮਾਂ ‘ਤੇ ਪਹਿਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਜਾਰਡਨੀਅਨ ਲੇਪਚਾ ਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਲੇਪਚਾ ਟੋਪੀ ਬੁਣਨ ਅਤੇ ਬਾਂਸ ਦੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਲਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਬਾਂਸ ਦੇ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਕੁਸ਼ਲ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਲੇਪਚਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟੋਪੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਿਰਫ ਸਥਾਨਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਕੁਦਰਤੀ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਟੋਪੀਆਂ ‘ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਵਿਆਹ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੇਪਚਾ ਲੋਕ-ਕਥਾਵਾਂ ਆਦਿ।
ਬਾਂਸ ਦੀਆਂ ਟੋਪੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ?
ਬਾਂਸ ਦੀਆਂ ਟੋਪਿਆਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਡੇਢ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ 15 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ 25 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੈ। ਜਾਰਡਨ ਲੇਪਚਾ ਨੇ ਕਿਹਾ,
ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਛੇ ਜਾਂ ਸੱਤ ਟੋਪੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਸਮਾਂ, ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕਿਰਤ-ਸੰਬੰਧੀ ਕੰਮ ਹੈ।
ਜਾਰਡਨ ਲੇਪਚਾ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 2003 ਵਿੱਚ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਆਏ 150 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਟੋਪੀਆਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਛਾਣ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
