ਆਨਲਾਈਨ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਗਸਤ 2023 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ 1 ਦਸੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਰਿਜ਼ਰਵ 604 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 11 ਅਗਸਤ 2023 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ 600 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਟਾਕ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਦੋਂ ਸੀ?
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਅਕਤੂਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ 642 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸੀ। 24 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋਏ ਹਫਤੇ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ 597.935 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਰਿਹਾ।
ਹੋਰ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਭਾਰਤੀ ਕਰੇਂਸੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਥਿਰ
ਕੱਲ੍ਹ ਐਮਪੀਸੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਲਏ ਗਏ ਫੈਸਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਆਰਬੀਆਈ ਗਵਰਨਰ ਸ਼ਕਤੀਕਾਂਤ ਦਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਣ ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਿਆ ਕੈਲੰਡਰ ਸਾਲ 2023 ਵਿੱਚ ਉਭਰਦੀਆਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ (ਈਐਮਈ) ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਅਸਥਿਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
FPI ਨੇ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਨਿਵੇਸ਼
ਸ਼ਕੀਅੰਤ ਦਾਸ ਅਨੁਸਾਰ 2023-24 ਵਿੱਚ 6 ਦਸੰਬਰ ਤੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨਿਵੇਸ਼ (FPI) ਪ੍ਰਵਾਹ 24.9 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰਤੱਖ ਨਿਵੇਸ਼ (ਐਫਡੀਆਈ) ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 20.8 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 10.4 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਰਹਿ ਗਿਆ।
FPIs ਕੌਣ ਹਨ?
ਐਫਪੀਆਈ ਅਰਥਾਤ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਸ਼ੇਅਰਾਂ, ਬਾਂਡਾਂ, ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਹਨ ਜੋ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕੀ ਹਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ?
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਦਾ ਅਰਥ ਇਸ ਦੇ ਨਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕਰੰਸੀ ਦਾ ਸਟੋਰੇਜ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਅਰਥਾਤ ਆਰਬੀਆਈ ਫਾਰੇਕਸ ਰਿਜ਼ਰਵ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਸੰਪਤੀਆਂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਲੋੜ ਪੈਣ ‘ਤੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਇੱਕ ਜਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਡਾਲਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕੁਝ ਯੂਰੋ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।